مکمل های غذایی : فواید و خطرات مصرف برای ورزشکاران

مکمل های غذایی یک سری داروها مانند ویتامین ها,مواد معدنی و گیاهان دارویی هستند که گفته می شود عملکرد بدن را بهبود می بخشند.البته بیشتر این مکمل ها فواید خوبی برای بدن دارند و بهتر است در طول سال مصرف کنید اما تا به حال کسی درباره معایب و ضررهای این مکمل ها چیزی نگفته است.ما قرار است در این مقاله به طور کامل این قرص ها و داروها را بررسی کنیم و ببینیم که آیا برای مصرف تمام افراد مناسب هستند یا نه! پس تا انتها همراهمان باشید.

توجه داشته باشید که برخی از این مکمل ها می توانند به افزایش سلامتی و جلوگیری از ابتلا به بیماری های مختلف کمک کنند.این داروها اغلب برای کسانی تجویز می شوند که یک مشکلات سلامتی دارند یا برنامه غذایی ناقصی دارند که یک سری مواد مغذی را دریافت نمی کنند.اما با این حال در بسیاری از مواقع دیده شده است که بهترین بدنسازان دنیا به سراغ مصرف این موارد می روند. نکته مهم در رابطه با مصرف چنین مکمل هایی این است که همیشه مفید نیستند و گاهی مواقع ممکن است باعث بروز مشکلات عصبی و آسیب به اندام ها شوند.

معرفی مکمل های غذایی

به طور کلی مکمل های غذایی در گروه های ویتامین ها,مواد معدنی,آنزیم ها,اسیدهای آمینه و گیاهان تقسیم بندی می شوند.البته بیشتر این داروها را می توانید بدون نسخه پزشک تهیه کنید که همین باعث مصرف بی رویه بسیاری از ما شده است.ویتامین‌های C و D,روغن ماهی,اکیناسه,ملاتونین,قرص کلسیم و آهن و پروبیوتیک‌ها از جمله پر مصرف ترین های دنیا به حساب می آیند.این مکمل ها در شکل های مختلفی دیده می شوند که برخی از مهمترین آنها عبارتند از :

• قرص
• کپسول
• پودر
• آدامس
• چای
• آب نبات
• نوشیدنی
• شکلات

مزایای مصرف مکمل های غذایی

مکمل های غذایی می توانند یک منبع عالی برای به دست آوردن مواد معدنی و ویتامین ها باشند.این داروها در بسیاری از مواقع کمک زیادی به بهبود سلامتی بدن و در نتیجه جلوگیری از بروز بیماری ها می کنند.تجویز چنین مکمل هایی بر عهده متخصصان تغذیه و گوارش می باشد که باتوجه به شرایط فرد,یک یا چندین مکمل پیشنهاد می دهند.برای مثال خانم ها و کسانی که فقر آهن دارند باید به سراغ مصرف قرص آهن بروند و از طرفی برخی دیگر که در معرض پوکی استخوان قرار دارند هم باید کلسیم مصرف کنند.به هر حال یک متخصص تغذیه ممکن است در یکی از شرایط زیر,مکمل غذایی برایتان تجویز کند :

• شما در خطر ابتلا به یک بیماری خاص هستید که با مصرف مکمل غذایی می توان آن را کنترل یا درمان کرد.
• خانم های باردار شیرده که نیاز به مواد مغذی بیشتری دارند.
• برخی از افراد نارسایی کلیه دارند و به همین خاطر نمی توانند تمام مواد مغذی غذا را جذب خود کنند.
• داشتن یک رژیم غذایی خاص که فاقد ماده مغذی مورد نظر است و در این حالت باید مکمل مصرف کنید.
• کسانی که مشکل سوء تغذیه دارند و به مقدار کافی مواد مغذی دریافت نمی کنند.
• گاهی مواقع ممکن است بعد از آزمایش متوجه شوید که بدنتان کمبود یک ماده مغذی را دارد که در این حالت هم مکمل دارویی برایتان تجویز می شود.
• افراد مسن که در جذب مواد مغذی دچار مشکل می شوند.

البته برخی دیگر از مکمل های غذایی هستند که برای کارهای درمانی و جلوگیری از بروز بیماری ها به کار می روند :

• فولیک اسید که برای خانم های باردار تجویز می شود تا به رشد جنین کمک کند.
• اسیدهای چرب امگا 3 که برای کاهش خطر مشکلات قلبی مصرف می شود.
• مصرف همزمان کلسیم و ویتامین D باعث کاهش علائم پوکی استخوان خواهد شد.
• ویتامین های A,E و C که کمک زیادی به سلامت چشم می کنند.
• گیاهان مختلف مانند خار مریم و رزماری که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند.
• پروبیوتیک ها که باعث افزایش قدرت سیستم ایمنی و بهبود هضم می شوند.
• منیزیم که برای مشکلات خواب و گوارش به کار می رود و اغلب افراد هم مصرف می کنند.

عوارض جانبی مصرف مکمل های غذایی 

همانطور که گفته شد,مکمل های غذایی می توانند یک سری عوارض جانبی داشته باشند.اگر مکمل های مختلف را به شکل همزمان مصرف کنید یا دوزهای بالا داشته باشید,خطر ابتلا به بیماری افزایش پیدا می کند.توجه داشته باشید که وظیفه این مکمل ها این است که مواد مغذی که از غذا به دست میاورید را افزایش دهند و به همین خاطر اغلب دوستان تصور می کنند که هر چقدر بیشتر این قرص ها را مصرف کنند,بهتر است.به هر حال برخی از مهمترین عوارض جانبی به شرح زیر هستند :

• حالت تهوع
• استفراغ
• سردرد
• یبوست
• خواب آلودگی بیش از اندازه

ریسک های مکمل های غذایی (خطر آفرین)

نکته مهم در رابطه با مصرف مکمل ها این است که ممکن است یک سری مشکلات بلند مدت برای بدن ایجاد کنند که تفاوت زیادی با عوارض دارند :

• آسیب به کبد یا سایر اندام های بدن
• کاهش استحکام استخوان ها
• ایجاد ناهنجاری در رشد جنین
• افزایش خطر خونریزی
• تغییر در واکنش بدن به نسبت به داروهای بیهوشی
• کاهش تاثیر شیمی درمانی
• آسیب به سیستم عصبی بدن

کسانی که دارو مصرف می کنند حتما باید به این مورد توجه داشته باشند که ممکن است این مکمل ها با دارو تداخل داشته باشند.نکته دیگر هم اینکه برخی از این ریسک های نام برده شده به دلیل مصرف همزمان چندین مکمل به وجود می آیند.برای مثال مصرف ویتامین K می تواند باعث کاهش اثر رقیق کننده خون و وارفارین شود.به همین دلیل بهتر است همیشه قبل از مصرف مکمل,حتما با یک متخصص تغذیه مشورت داشته باشید.

تفاوت مکمل های غذایی و رژیمی 

در بسیاری از مواقع دیده می شود که تولید کنندگان و فروشندگان محصولات خودشان را با نام مکمل های غذایی عرضه می کنند که بیشتری برای خوراکی ها به کار می روند و در آزمایشگاه ساخته نشده اند.به عنوان مثال گاهی مواقع از مکمل های غذایی پودری در غذاها استفاده می شود که وظیفه افزایش کالری یا جایگزین شدن با یک وعده غذایی کامل را دارند که این مورد با مکمل های رژیمی به طور کامل فرق دارد.

به هر حال شما می توانید مکمل های غذایی را حتی از فروشگاه ها و سوپرمارکت ها تهیه کنید که برای مصرف هم نیاز به دستورالعمل خاصی ندارند و فقط باید در مقدار آن دقت داشته باشید.اما مکمل های رژیمی اینطور نیستند و حتما باید قبل از مصرف با پزشک خود صحبت کنید که مبادا با سبک زندگی یا داروهای مصرف شما تداخل داشته باشند.

نکات مهم در مصرف مکمل های غذایی و رژیمی

کسانی که با دستگاه بدنسازی کار می کنند و می خواهند یک بدن بهتر داشته باشند,اغلب به سراغ مصرف چنین مکمل هایی می روند که ما اصلا پیشنهاد نمی کنیم.چرا که بدنسازان در کنار رژیم غذایی غنی خود یک سری مکمل های بدنسازی هم مصرف می کنند که ممکن است با بسیاری از مکمل های غذایی تضاد دارند.

خطرات و ریسک های مکمل های غذایی به موارد مختلفی از جمله هدف مصرف,دوز مصرف,داروهای مصرفی و سن شما بستگی دارد و اینطور نیست که همه افراد به یک مشکل خاص بر بخورند.اگر می خواهید برای بدنسازی به سراغ مصرف چنین مواردی بروید,بهتر است قبل از هر کاری درباره نحوه مصرف و ممنوعیت ها مطالعه کنید و در مرحله آخر با پزشک صحبت کنید که داروی شما را تایید کند.

سوالات متداول

مکمل ها چه تاثیری بر بدن خواهند داشت؟

توجه داشته باشید که هر مکمل یک سری تاثیرات بر بدن خواهد داشت.برای نمونه با مصرف ویتامین D شما می توانید جذب کلسیم بدن را تا حد زیادی افزایش دهید یا کورکومین که برای کاهش التهاب!

آیا مکمل ها باعث کاهش وزن شما می شوند؟

مکمل های رژیمی زیادی برای کاهش یا افزایش وزن وجود دارند اما شواهد کمی دال بر این موضوع وجود دارند.ما یک مقاله جدا در رابطه با مکمل های کاهش وزن هم خواهیم نوشت که در همینجا لینک می شود.

چقدر زمان می برد تا مکمل ها اثر کنند؟

این سوال بسیار کلی بوده و مدت زمان اثر مکمل های رژیمی به موارد مختلفی از جمله جنسیت,دوز مصرفی و نوع مکمل بستگی دارد.گاهی مواقع ممکن است از روز بعد تاثیر را مشاهده کنید و گاهی مواقع هم هفته ها یا حتی ماه ها زمان می برد.